ยุคเฟื่อง ร้านกาแฟใน "เวียดนาม" ผุดเป็นดอกเห็ดเอาใจคนรุ่นใหม่

เวียดนาม เป็นประเทศหนึ่งที่มีโอกาสได้ไปทำข่าวหลายครั้งหลายหน โดยเฉพาะที่กรุงฮานอย ล่าสุดเพิ่งไปเมื่อไม่นานมานี้ สิ่งที่เห็นชัดก็คือ ร้านกาแฟหรือคาเฟ่ผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด เรียกว่าเป็นเทรนด์ที่มาแรงว่างั้นเถอะ ยิ่งในย่านชุมชนหรือจุดที่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติยิ่งมีเยอะหลายร้านที เดียว แต่ละร้านล้วนตกแต่งสวยงามทันสมัย บางร้านนอกจากจะมีโต๊ะเก้าอี้อยู่ด้านในแล้ว ยังมีเก้าอี้เล็กๆ ให้นั่งอยู่นอกร้านอีกด้วย ที่สำคัญ จะมีบริการอินเตอร์เน็ตไว-ไฟพร้อมเขียนป้ายติดไว้หน้าร้านตัวเบ้อเริ่มเทิ่ม

ดังนั้น เพื่อให้ได้ความกระจ่างเกี่ยวกับเรื่องนี้ เลยขอความรู้จาก ลุงหวอ วัย 72 ปี ไกด์เวียดนามที่พูดภาษาไทยชัดล้านเปอร์เซ็นต์ สาเหตุที่ลุงหวอหรือชื่อไทย สุพงษ์ สัตยมัลลี พูดไทยได้ดีเหมือนคนไทยนั้นเพราะแกเป็นคนเวียดนามแต่มาเกิดที่จังหวัดพิจิตร แล้วไปโตที่จังหวัดสกลนคร รวมแล้วอยู่เมืองไทยเกือบ 20 ปี พอบ้านเมืองสงบสุขในปี 2504 แกก็ตามพ่อแม่ย้ายกลับไปเวียดนาม


ส่งออกกาแฟเป็นอันดับ 2 ของโลก

ลุง หวอ ปูพื้นฐานเรื่องกาแฟให้ฟังว่า คนเวียดนามดื่มกาแฟและมีร้านกาแฟมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว ถือว่าเป็นวัฒนธรรมกาแฟ เดี๋ยวนี้ก็มีมหกรรมกาแฟปีละครั้ง ซึ่งแหล่งปลูกกาแฟเยอะที่สุดอยู่ทางใต้อันเป็นที่ราบสูง กาแฟพื้นที่นี้ดังมาก มีปริมาณการส่งออกเป็นอันดับ 2 ของโลก

"คน เวียดนามไม่อาจห่างจากกาแฟได้ ตอนเช้าคนเวียดนามกินกาแฟ แต่เขากินกาแฟแบบเก่า เขาไม่ค่อยคุ้นกับกาแฟสำเร็จรูป เขาจะกินกาแฟแบบสด คือคั่วแล้วใส่กระปุกชง แล้วนั่งรอกาแฟให้มันหยดติ๋งๆ เขากินแบบนั้น ถือเป็นวัฒนธรรมกาแฟ แต่ไหนแต่ไรมาเขาก็กินกันแบบนี้"

แม้จะไม่มี โอกาสได้ดื่มกาแฟแบบที่ลุงหวอบอกเล่า แต่ก็ยังอุตส่าห์ซื้อมาฝากพรรคพวก ซึ่งทำจากอะลูมิเนียม ราคาไม่แพง ไม่ถึงร้อยบาท แต่ถ้าคุณภาพดีหน่อยจะแพงกว่านี้

สำหรับกระแสร้านคาเฟ่ที่มาแรงใน ช่วงไม่กี่ปีมานี้ ลุงหวอให้ความเห็นว่า "ตอนนี้ร้านกาแฟสมัยใหม่เกิดขึ้นเยอะ โดยเฉพาะเมืองใหญ่อย่างฮานอยและโฮจิมินห์ เมืองใหม่อื่นๆ ก็มีเยอะมากเช่นกัน แต่คนรุ่นเก่าจะกินกาแฟตามฟุตปาธ ส่วนคนรุ่นใหม่เขาจะไปกินในร้านใหญ่ๆ ที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกเยอะๆ เป็นร้านสวยงามหรูๆ มีแอร์ มีเครื่องเสียงให้เราฟัง มีพนักงานมาคุยด้วย มีอินเตอร์เน็ต มีไว-ไฟ"



พวก สว. ยังนิยมกินริมถนน

การ ดื่มกาแฟตามฟุตปาธในร้านคาเฟ่สมัยใหม่นั้น ราคาแตกต่างกันมากทีเดียว เพราะที่ร้านกาแฟตามฟุตปาธจะขายแก้วหนึ่งประมาณ 5,000 ดง (เงินเวียดนาม 670 ดง เท่ากับ 1 บาท) ถ้าใช้บริการร้านคาเฟ่ ตก 20,000-30,000 ดง หรือ 30-50 บาท

ลุงหวอถือเป็นคนรุ่นเก่าที่ยังชอบดื่มกาแฟตามฟุตปาธ ซึ่งเหล่า สว. ทั้งหลายในเวียดนามเกือบทั้งหมดก็เป็นเช่นนี้

"คน สมัยเก่าจะเน้นที่การกินกาแฟอย่างเดียว สถานที่ไม่สำคัญ อาจจะริมฟุตปาธ อาจจะอยู่ในบ้านหรือเป็นกระต๊อบเล็กๆ คนรุ่นผมเสียดายเงินก็จะกินตามร้านฟุตปาธ แต่ถ้าไปเจอเพื่อนที่อยู่ห่างไกลก็ต้องเข้าไปร้านคาเฟ่บ้างเป็นบางครั้ง ผมเองรู้สึกว่าบางทีร้านธรรมดากาแฟก็อร่อยกว่าด้วยซ้ำ ส่วนคนรุ่นใหม่นั้นการเข้าร้านคาเฟ่ถือเป็นเรื่องฮิต ซึ่งเขาจะไม่นัดพบตามผับตามบาร์ จะมีน้อยกว่า พวกเขามักจะนัดพบตามร้านกาแฟมากกว่า"

ในฐานะคนดื่มกาแฟมาช้านาน ลุงหวอ คอมเมนต์ว่า "กาแฟเวียดนามรสชาติอร่อย แต่ต้องมาจากทางใต้ ทางเหนือมีปลูกเหมือนกันแต่รสชาติจะสู้กันไม่ได้ เพราะทางใต้เป็นที่ราบสูงและเป็นดินแดง อันที่สองแดดจัด ฝนน้อย กาแฟชอบที่สูงๆ และไม่ชอบอากาศหนาว ภาคเหนืออากาศจะหนาว ถ้าจะกินกาแฟแก้วหนึ่ง หากเป็นกาแฟทางเหนือต้องใช้กาแฟ 2 ช้อนโต๊ะ ทางใต้ช้อนโต๊ะเดียวรสชาติจะเข้มข้นกว่า"

เป็นที่ทราบกันดีว่าถ้าไป เวียดนาม กาแฟสำเร็จรูปที่คนไทยมักชอบหิ้วมาฝากญาติพี่น้องพรรคพวกเพื่อนฝูงก็คือกาแฟ G7 ซึ่งมีวางขายทั่วไปทั้งในห้างสรรพสินค้าและร้านค้าปลีก มีหลายแบบหลายรสชาติหลายขนาดให้เลือก แต่ละสถานที่ราคาขายก็จะแตกต่างกัน อย่างกาแฟสำเร็จรูปธรรมดา เมื่อก่อนเป็นกล่องบรรจุ 20 ซอง ขาย 50-60 บาท ตอนนี้ขึ้นมาเป็น 65-80 บาท แล้วแต่ว่าจะไปซื้อที่ไหน โดยเฉพาะในแหล่งท่องเที่ยวยอดฮิตที่มีชาวต่างชาติมาเยอะ เห็นเป็นคนไทยถามราคาบางเจ้าบอกถึงกล่องละ 90-100 บาทก็มี



บ้านเราขายยี่ห้อ G7 ในเน็ต

อย่าง ไรก็ตาม ในบ้านเราก็มีการขายผ่านทางอินเตอร์เน็ตหลายเจ้าที่ทั้งขายส่งและขายปลีก นี่แสดงให้เห็นว่ากาแฟยี่ห้อนี้เป็นที่นิยมของคนไทยกลุ่มหนึ่งที่เคยได้ลิ้ม ลอง ซึ่งเขามีหลายรสชาติให้เลือก ทั้งแบบทูอินวัน ทรีอินวัน กาแฟดำ คาปูชิโน่รสไอริชครีม คาปูชิโน่รสมอคค่า และคาปูชิโน่รสเฮเซลนัต

คุณ พิสิทธิ์ อิทธิอนันต์กุล อยู่ที่อุบลราชธานี ก็เป็นคนหนึ่งที่ขายกาแฟของเวียดนามยี่ห้อนี้ ซึ่งเขาบอกว่าไม่ได้ทำเป็นงานหลักเพราะเป็นลูกค้ากลุ่มแคบๆ ที่ขายเพราะมีเพื่อนเป็นชิปปิ้งอยู่เวียดนาม ซึ่งลูกค้าที่สั่งกาแฟ G7 ของเขาเป็นพวกทำงานออฟฟิศ ขายกล่องละ 100 บาทขึ้นไป แล้วแต่จำนวนกล่องที่สั่ง ตอนนี้ราคากาแฟขึ้นราคาจากเดิมไปมาก ทำให้ต้องขายในราคาสูงกว่าเดิม ส่วนที่บางเจ้าขายกาแฟยี่ห้อนี้ในราคาถูกอาจจะเป็นไปได้ว่าเป็นกาแฟที่ผลิต ในเมืองจีน ซึ่งทางผู้ผลิต G7 เข้าไปลงทุนในจีนและใช้กาแฟท้องถิ่น ลูกค้าบางคนเคยซื้อเจ้าอื่นดื่มแล้วไม่อร่อยก็ต้องกลับมาสั่งที่ตนเองเพราะ นำเข้าจากเวียดนามโดยตรง

ทั้งนี้ คุณพิสิทธิ์ ระบุข้อความเชิญชวนลูกค้าไว้ว่า "กาแฟนำเข้าสัญชาติเวียดนาม G7 Coffee ภายใต้สโลแกนว่า THE PERFECT VIETNAMESE TASTE รสชาติ "กาแฟแห่งโลกตะวันออก" ผลิตภัณฑ์ภายใต้แบรนด์ "Trung Nguyen Coffee" เจ้าของฉายา Starbucks แห่งเวียดนาม กาแฟ G7 เป็นกาแฟสำเร็จรูป 3 in 1 นำเข้าเกรด premium คัดเฉพาะสุดยอดเมล็ดพันธุ์จากแหล่งเพาะปลูกกาแฟชั้นเลิศทั่วโลก เช่น บราซิล เวียดนาม เอธิโอเปีย และจาไมก้า มีกลิ่นหอมโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ รสชาติลงตัวที่ถูกใจคอกาแฟมาแล้วทั่วโลก"

พูดถึงกาแฟ G7 ลุงหวอ เลยให้ข้อมูลเสียยาวว่า "เป็นของคนเวียดนาม ยี่ห้อนี้ดังมาก เดี๋ยวนี้ส่งออกถึง 90 ประเทศ เริ่มจากนักศึกษาคนหนึ่งที่ยากจนเขาเรียนมหาวิทยาลัยเกี่ยวกับการเกษตร ชื่อหวู้ ไม่มีเงินจะเรียน ต้องไปซื้อกาแฟมาคั่วแล้วไปขายตามร้านกาแฟ เขาเลยมีประสบการณ์แล้วพัฒนาไปเรื่อยๆ

หลังจากเรียนจบมหาวิทยาลัย เกษตรแถวที่ราบสูงเต็งเวียนที่ราบสูงทางตอนใต้ที่ปลูกกาแฟเยอะ เขาก็หุ้นกับเพื่อนสองสามคน ประมาณ 200 ดอลลาร์ มาซื้อเครื่องคั่วแล้วพัฒนา เดี๋ยวนี้เป็นบริษัทใหญ่ G7 เป็นหนึ่งในหลายยี่ห้อของเขา แต่คนไทยชอบ G7 มากที่สุด เป็นรสกาแฟที่อ่อนๆ แต่หอมหวนมาก ผมเองก็ชอบ แต่เขามีหลายสิบยี่ห้อ จะเป็นกาแฟที่กินเฉพาะกับน้ำตาลอย่างเดียวก็มี กาแฟแบบคาปูชิโน่ กาแฟผงก็มี โดยทั่วไปคนเวียดนามไม่กินกาแฟ G7 แบบปรุงสำเร็จรูป จะกินเฉพาะคนในสำนักงานเท่านั้น เพราะมันเร็ว"



รัฐส่งเสริมปลูกกาแฟ

ทั้ง หมดนี้เป็นทัศนะของคนเวียดนาม ลองมาฟังเอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงฮานอย "อนุสนธิ์ ชินวรรโณ" กันบ้าง ท่านให้ข้อมูลเกี่ยวกับกาแฟของเวียดนามว่า "ที่เวียดนามวัฒนธรรมการกินกาแฟเป็นเรื่องปกติ ที่ผ่านมาเราก็จะเห็นเป็นร้านกาแฟแบบร้านเล็กๆ คนที่นี่ชอบกินกาแฟแบบเวียดนาม กาแฟจะมีอยู่ทั่วไป เมืองเล็กเมืองน้อยก็มีร้านกาแฟ แต่ตอนหลังๆ จะเห็นพัฒนาการ เขาพยายามจะส่งเสริมเรื่องคุณภาพกาแฟ เพราะเขาผลิตกาแฟส่งออก ตัวเลขปีที่แล้วเวียดนามส่งออกเป็นที่ 2 ของโลก ส่งไปทั่วทุกทวีป ตลาดใหญ่คืออเมริกาและยุโรป เพราะฉะนั้น การพัฒนาคุณภาพกาแฟ ตั้งแต่เมล็ดพันธุ์แต่ที่นี่ส่วนใหญ่จะเป็นโรบัสต้า อาราบิก้าก็มีพอสมควร ดังนั้น ต้องมีการพัฒนาในแง่ของคุณภาพ

อันที่สองที่เราเห็นพัฒนาการ คือ เรื่องของเทคนิคหรือเทคโนโลยีการคั่วและแพ็กเกจจิ้งจะได้เก็บไว้นาน อันที่สาม ฐานะคนเวียดนามดีขึ้น โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ฉะนั้น การกินกาแฟแบบร้านเล็กๆ ข้างถนนก็พัฒนาขึ้นไปเป็นร้านกาแฟที่เป็นเชนก็มี แต่เป็นเชนของท้องถิ่น และเป็นร้านกาแฟแบบนั่งสบายนั่งได้ทั้งวัน แบบร้านกาแฟบ้านเราก็เริ่มเห็น"

เท่าที่สังเกต ร้านกาแฟในฮานอยจะมีหลากหลายชื่อ ซึ่งแม้จะออกเสียงเป็นภาษาอังกฤษแต่เดาได้ว่าน่าจะเป็นร้านของคนเวียดนามเอง ไม่ใช่แฟรนไชส์หรือสาขาของกาแฟชื่อก้องโลกที่คนไทยรู้จักกันดี ประเด็นนี้ ท่านทูตอนุสนธิ์ อธิบายว่า "ร้านหนึ่งที่เป็นเชนใหญ่ที่มีเปิดทั่วไป ชื่อ ไฮแลนด์ คอฟฟี่ของเวียดนามเอง เขาทำขายครบวงจร ทั้งผลิตเอง ส่งเมล็ดกาแฟคั่วไปขายต่างประเทศ และเปิดร้านขายกาแฟ ขายเค้กของตัวเอง อย่างในฮานอยก็มีหลายสาขา เป็นพัฒนาการที่เราเห็น

ผมเคยไปใช้บริการ เขาพยายามพัฒนาแบบร้านที่เราเห็น แบบสตาร์บัคส์ คือเข้าไปไม่ใช่มีแค่กาแฟอยู่อย่างสองอย่าง จะมีกาแฟหลายประเภท แต่ไม่ใช่กาแฟแบบที่คนเวียดนามกินแบบดั้งเดิม จะเป็นกาแฟแบบชาวตะวันตกดื่มกัน แบบใช้เครื่องชง และจะมีหลากหลาย

จุดสำคัญต้องมีไว-ไฟ มีอินเตอร์เน็ต ที่เวียดนามต้องถือว่าเขาให้บริการค่อนข้างดี ตามร้านต่างๆ โรงแรมส่วนใหญ่ก็มีไว-ไฟฟรี"

อย่าง ที่ไกด์เวียดนามเล่าไปก่อนหน้านี้ว่า คนรุ่นเก่าของเวียดนามไม่ชอบดื่มกาแฟสำเร็จรูป ชอบแบบดั้งเดิมมากกว่า ซึ่งก็ตรงกับมุมมองของท่านทูตอนุสนธิ์

"กาแฟเวียดนามมีหลายประเภท หลายเกรด ในแง่ที่บอกแบบดั้งเดิมจะเป็นกาแฟคั่วเข้ม ใส่ในถ้วยสังกะสีหรือถ้วยอะลูมิเนียม ค่อยๆ หยด ซึ่งช้ามาก ต้องใช้ความอดทนกว่าจะได้กาแฟ ที่จะเข้มข้นมาก พวกเราคนไทยบางคนดื่มไม่ได้เพราะมันแรง คนไทยชอบซื้อกาแฟสำเร็จ สำหรับผมปกติจะดื่มกาแฟสด ไม่ได้ดื่มกาแฟสำเร็จ"

จากภาพและคำบอก เล่าเหล่านี้ คงทำให้นักธุรกิจด้านกาแฟและอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องคงจะมองเห็นลู่ทางอะไรบ้างไม่มากก็น้อย และเชื่อว่าผลพวงการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ เออีซี ในปี 2558 คงจะทำให้เราๆ ท่านๆ ได้ดื่มกาแฟ G7 ของเวียดนามในราคาที่ถูกลง

credit :  ภาวิณีย์ เจริญยิ่ง srangbun@hotmail.com

ขายของได้ทุกที่ บนรถขายขายของเคลื่อนที่ ได้ทั้งของกินและเครื่องดื่ม
ตัวอย่างอาชีพค้าขายที่ไม่ง้อทำเล(รูป)ตอน 1-12
download ...http://commercial-on-wheels.blogspot.com/

adv001